Вы находитесь: IX Podlaskie Święto Chleba

IX Podlaskie Święto Chleba

Szukaj

IX Podlaskie Święto Chleba

Воскресенье
16
Август
2009

W niedzielę 16 sierpnia w Muzeum Rolnictwa im. ks. Krzysztofa Kluka w Ciechanowcu odbyło się IX Podlaskie Święto Chleba. Honorowy patronat nad imprezą objęli Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi Marek Sawicki, Wojewoda Podlaski Maciej Żywno i Marszałek Województwa Podlaskiego Jarosław Dworzański. Na imprezie prezentowali swoje wyroby piekarze z Podlasia, Kurpi i Litwy. Były najróżniejsze gatunki chleba w tym wiele opartych na tradycyjnej wiejskiej recepturze, z których najstarsza z Łotwy pochodzi z XII wieku.
Zjawiło się również ponad 50-ciu twórców ludowych w tym garncarz, plecionkarz, wytwórcy wyrobów z drewna, wykonawczynie tkanin i wyrobów szydełkowych. Nie zabrakło stoisk z jadłem regionalnym. Zgromadzonym ponad 25 tysięcznym tłumom widzów czas umilało 14 kapel i zespołów folklorystycznych. Bogaty program Święta Chleba rozpoczęła Msza Święta w Kościele pod wezwaniem Trójcy Przenajświętszej celebrowana przez przybyłego specjalnie na tę uroczystość wieloletniego pracownika nuncjatury apostolskiej w Damaszku księdza prałata Andrzeja Józwowicza. W czasie Mszy Świętej w której uczestniczyło ponad 200 osób w strojach ludowych - członków zespołów folklorystycznych jako dary ołtarza została złożona piękna równianka i bochen chleba wypieczony w piekarni „Kobus” w Ciechanowcu. Po Mszy Świętej zaproszeni goście w 12 bryczkach, wieniec dożynkowy na furmance drabiniastej z drewnianymi kołami, a zespoły folklorystyczne pieszo wyruszyli do siedziby Muzeum.
Uroczystego otwarcia IX Podlaskiego Święta Chleba dokonała Dyrektor Muzeum Dorota Łapiak w obecności posłów na Sejm RP Jarosława Zielińskiego, Jacka Boguckiego i Jana Kamińskiego, Wicemarszałków Województwa Podlaskiego Bogusława Dębskiego i Mieczysława Baszko oraz wiceprzewodniczącego Sejmiku Województwa Podlaskiego Jana Chojnowskiego. Po uroczystym otwarciu Pani Dyrektor Łapiak i goście honorowi imprezy przełamali 4 metrową chałkę upieczoną w piekarni „Kobus” w Ciechanowcu i częstowali nią zgromadzonych przed wejściem do pałacu widzów. Następnie odbyła się prezentacja stoisk z jadłem regionalnym gdzie wyróżniały się stoiska Modzelewskiego Andrzeja z Woli Zambrowskiej, Zawadzkiej Ireny z Węgrowa, Góral Barbary z Węgrowa oraz Stoisko Muzealne.
Obok stoisk z jadłem regionalnym na terenie skansenu na wygonie przy studni odbył się pokaz Święcenia Zwierząt. Modlitwę odmówił i dokonał pokropienia zwierząt przechodzących w dymie z płonącego ogniska Proboszcz Parafii pw. Matki Bożej z Fatimy ks. Grzegorz Śniadach.
W jednej z zagród na terenie skansenu odbył się Konkurs na Wykonanie Równianki. Równianka jest to bukiet żniwny z 4 zbóż (żyto, pszenica, jęczmień, owies) z dodatkiem lnu, marchewki, pietruszki i kwiatów ogrodowych święconych w kościele 15 sierpnia w czasie Święta Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny tzw. Matki Boskiej Zielnej. Po poświęceniu wkładano w domu za obraz, a ziarno z kłosów danego gatunku dodawano jako poświęcone podczas siewu tych zbóż. W czasie Konkursu oceniano 110 równianek przyniesionych z domu, z których 55 otrzymało nagrody i 55 wyróżnienia oraz 152 równianki wykonane z dostarczonego materiału w Muzeum z których 62 otrzymały nagrody a 90 wyróżnienia.
Z tejże zagrody w pole wyruszył orszak żniwny. Na wozie drabiniastym jechali kośnicy z kosami, żniwiarki z sierpami, kołyską polową i dzieckiem - niemowlakiem. Za furmanką szły zespoły folklorystyczne w strojach ludowych „Kalina” z Żurobic i „Klekociaki” z Bociek. Mężczyźni byli ubrani w lniane białe koszule i spodnie oraz słomiane kapelusze a kobiety w lniane koszule, spódnice, fartuchy i słomiane kapelusze. Po przejeździe w pole najstarszy kośnik przeżegnawszy się rozpoczął koszenie, panie podbierały zboże i żyły sierpami. Żęte zboże ustawiano w „dziesiątki”. Najmłodsza żniwiarka opiekowała się dzieckiem ułożonym w kołysce polowej. Zespoły folklorystyczne śpiewały stosowne pieśni żniwne. Do koszenia kosą włączyli się licznie zgromadzeni widzowie. Po skoszeniu połowy zagonu żniwiarze zasiedli do posiłku składającego się z kawy z mlekiem i pampuchów (ciasta drożdżowego smażonego na oleju). Po zakończonym koszeniu na zostawionym małym kawałku żyta panie robiły przepiórkę. Przepiórka składa się z 3 lub 4 warkoczy zboża zdobionego kwiatami polnymi lub ogrodowymi. Starano się nadać jej kształt trójnożny, który posiadał znaczenie płodnościowe. Niekiedy przepiórki okładano jednym, do trzech rzędów kół z kamieni, wytyczając do niej dróżkę dla zające lub przepiórki. W środku na kamieniu symbolizującym ołtarz na białej chusteczce kładziono chleb. Miał on być dla przepiórki i dla myszy aby z pola nie szły do stodoły albo aby go nigdy nie zabrakło. Kamień (ołtarz) i chleb (ofiara) to stary pogański zwyczaj ofiary duchowi zamieszkującemu zboże. Miał on znaczenie magiczne - pomagał na ból zęba, leczył wymowę dzieci, kobiety ciężarne zbierały chleb z 3 przepiórek i spożywały przed porodem. Po przystrojeniu klękano i odmawiano „Ojcze Nasz…” i składano prośby do Boga o opiekę nad zbożem w przyszłym roku. Przepiórka zrobiona w polu przez żniwiarki została oborana przez młodych wysokich mężczyzn najmłodszą żniwiarką. Oboranie polegało na przeciągnięciu gołym tyłkiem 3 razy po rżysku. Miało to znaczenie magiczne - przekazanie ziemi przez organy płciowe młodej, obowiązkowo cnotliwej dziewczyny siłą płodności. Gdyby dziewczyna była pozbawiona cnoty groziłoby to w następnym roku nieurodzajem. Po oboraniu przepiórki na pole na wozie ciągniętym przez traktor Ursus C-45 z 1959 roku, wjechali mężczyźni w lnianych koszulach i spodniach w słomianych kapeluszach do omłotów do sterty zboża. Omłoty zostały dokonane za pomocą młocarni „Warmianka” z 1984 roku napędzaną silnikiem parowym - lokomobilą z 1922 roku opalaną drewnem. Po omłotach orszak żniwny ruszył do dworu do gospodarzy dożynek. Przy śpiewie „Plon, niesiemy plon…” najmłodsza żniwiarka którą oborywano przepiórkę niosła bochen chleba wypieczony w piekarni „Kobus” w Ciechanowcu, a 2 chłopców i 2 dziewczyny z zespołu „Klekociaki” niosło wieniec dożynkowy. Obrzęd dożynkowy jest związany z dworem od połowy XIX wieku. W czasie międzywojennym zwyczaj ten przejął Kościół i władze państwowe i tak to trwa do dziś. Pierwotnie był to wieniec niesiony na głowie przez „postatnicę” - najbardziej „wydajną” żniwiarkę. Później (w XX w) wieniec był robiony na kształt wieńca na głowie o kształcie koła u podstawy z półkoliście wygiętymi na górze warkoczami ze zbóż. Taki też wieniec był niesiony w pochodzie żniwnym na Święcie Chleba w Ciechanowcu. Zwieńczony był na górze krzyżem.
Obecne wieńce, często płaskie, z obrazkami świętymi, w kształcie świątyń, wysypane nasionami lnu, ryżu, czy kukurydzy albo też w kształcie łodzi z dynią, papryką i winogronem nie mają nic wspólnego z polską tradycją wieńców dożynkowych.
Po dojściu do dworu najmłodsza żniwiarka złożyła chleb na ręce gospodarzy dożynek - Dyrektor Muzeum Doroty Łapiak i Starosty Powiatu Wysokomazowieckiego Bogdana Zielińskiego. Starostowie połamali się chlebem z widzami i zaprosili po ustawieniu wieńca żniwnego na stole żniwiarzy do posiłku. Podczas posiłku żniwiarzy, gospodarzy dożynek i gości śpiewały zespoły „Kalina” i „Klekociaki”.
Po godzinie 16 w ramach Studia Lata Radia Białystok wystąpiły zespoły: FM, Czeremszyna, Jubberwacky, Murasz F.L.O. BZN, Sweet Reggae i jako gwiazda wieczoru „Elektryczne Gitary”
Ten kto z pośród 25 tysięcznej rzeszy widzów znalazł się w Ciechanowcu 16 sierpnia na IX Podlaskim Święcie Chleba wyjechał z mnóstwem wrażeń oraz pamiątkami w postaci różnego rodzaju chlebów, wędlin i nagród.

Antoni Mosiewicz
ST. Kustosz
Kierownik Działu Etnografii

IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba
IX Podlaskie Święto Chleba